LỄ TẾ TRÂU ĐẬP NHA TRINH KUBAW

 BINÂK PASA

       Về mục đích và ý nghĩa lễ cúng tế trâu đập nha trinh cho thần yang Po Klaong giray và ông bà nuôi của ngài là Ong Pasa Muk cakléng cũng như các thần yang khác. Nghi lễ có định kỳ 7 năm không ngoài mục đích cầu xin thần yang phù hộ độ trì mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt bội thu cũng như người và muôn sinh vật được mạnh khỏe. Về tổ chức thực hiện thì do thần dân hưởng lợi từ hệ thống tưới tiêu kinh mương dòng chảy từ đập nha trinh đống góp tiền của và nhân lực tổ chức thực hiện. Như nói ở trên nghi lễ có định kỳ 7 năm một lần, nhằm vào năm sữu và năm mùi đã có từ lâu đời. Thời gian tổ chức thực hiện trong 2 ngày một đêm vào các buổi sáng, trưa, chiều, tối và kết thúc trong ngày thứ tư hoặc thứ bảy hạ tuần trăng hay thượng tuần trăng và phải là ngày chẳn không kỵ. Về địa điểm thì tại một sân bải bờ vai đập nha trinh nơi có tượng kut của ông bà nuôi ngài Po Klaong  là ong Pasa Muk cakléng. Nghi lễ thì do chức sắc Ong kadhar thầy kéo đàn nhị rabep chủ lễ. Với các thành phần chức sắc, chức việc đồng hành lễ gồm : Chức sắc bà bóng Muk pajuw - Chức việc bà phụ giúp bà bóng Muk sabri - Chức việc ông thầy giữ kho Ong gileng - Chức việc ông thầy giữ trâu tế thần yang Ong acaow - Chức việc ông thầy đánh chiêng Ong céng - Chức việc ông chủ nhà là ông cai đập ong binâk.

          Về thú vật, gia cầm và các món ăn trong nghi lễ thì có 1 con trâu đực đen kubaw tanaow juk, 1 con dê pabaiy và 2 con  gà manuk, cá ikan, hai con cá nhám khô ikan yau thu và khỏan 5 ký cá khô arik. Với các món ăn trong nghi lễ thì có : - Cơm Lisei - Thịt trâu Rilaow kubaw - Thịt dê Rilaow pabaiy - Thịt gà Rilaow manuk - Canh môn thịt trâu Aia habai njem labua rilaow kubaw - Canh môn xương trâu Aia habai njem labua talang kubaw - Nước súp trâu  Aia tanut kubaw - Cá kho Ikan khaow - Canh cá  Aia habai ikan - Cá khô rang Arik hana - Cá nhám khô nướng  Arik ikan yau aem¡- Rau ghém Giaim - Món gỏi Liba, - Mắm chấm Masin - Muối hạt Sara.

           Các vật lễ khác thì có gạo tẻ brah, gạo nếp brah ndiép, nước trà aia caiy, quả trứng gà baoh manuk, trầu cau hala panâng, rượu alak và ché rượu cần  caih aia tapai. Với các loại bánh trái thì có : Bánh tét cặp Pei nung binah - Bánh bột gạo hấp Hakul - Bánh tráng pei cem- Chuối Patei - Hạt nổ Kamang.

             Về nhạc cụ và ca vũ thì có : Cây đàn nhị rabep, cái trống vổ baranâng, cái chiêng céng. Còn vế ca vũ thì có các bài hát công ơn sự nghiệp thần yang của chức sắc ong kadhar, lời khấn vái của các thành phần chức sắc chức việc và các điệu múa của bà bóng muk pajuw, với các vật dụng thiết yếu.

Quảng Văn Đại